"Grzyb rosnący na kamieniu" - Reishi

Grzyb rosnący na kamieniu. Dziadek pisze o grzybie, który był trudny do zdobycia, a którego właściwości lecznicze można by wymieniać przez cały dzień. Usiądź wygodnie i poznaj jego właściwości.

Grzyb Reishi w przyrodzie występuje bardzo rzadko, rośnie w górskich, gęsto zalesionych regionach Chin i Japonii na terenach o wysokiej wilgotności i małym stopniu nasłonecznienia.

 Grzyb Reshi znany jest pod wieloma różnymi nazwami. 

Nazwa Reishi lub mannentake stosowana jest w Japonii. 

W Chinach znany jest on powszechnie pod nazwą „ling zhi" (lub w innej pisowni „ling chih" oraz „ling qi"), czyli „rośliny wzmacniającej ducha". Nazywano go tam również „rośliną nieśmiertelności". ..grzybem rosnącym na kamieniu", „grzybem dziesięciotysiącletnim" oraz „grzybem mocy duchowej". Ze względu na trudność znalezienia dziko rosnącego grzyba, ochrzczono go również mianem ..grzyba widmo".

Dziko rosnące grzyby Reishi występują rzadko w Azji, Ameryce Południowej, Europie oraz Ameryce Północnej na korze drzew liściastych, zwykle martwych lub też na pniakach i korzeniach.
Ze względu na rzadkość występowania grzybów Reishi przez całe tysiąclecia były one nadzwyczaj trudno dostępne, a ze względu na ich walory lecznicze oraz uznawanie ich za talizman broniący osobę lub domostwo przeciw złym duchom, ceniono je wyżej od złota. Stanowiło to główna przyczynę, że do lat siedemdziesiątych, ze względu na ich niedostępność, nie istniała możliwość przeprowadzania na szerszą skalę badań naukowych i klinicznych, które pozwoliłyby na potwierdzenie własności leczniczych tych grzybów. 

Proces hodowli Reishi jest bardzo skomplikowany, wieloetapowy i czasochłonny. Hodowlę prowadzi się w odpowiednio zaprojektowanych cieplarniach lub też w lasach spełniających wszystkie wymogi klimatyczne i rosnących na odpowiedniej glebie.

Grzyba Reishi występuje w różnych odmianach (czerwony, fioletowy, niebieski, żółty, czarny i biały), z których za najcenniejszy pod względem terapeutycznym uważana jest odmiana czerwona. Na powierzchni grzyba znajdują się białawe pory, które w miarę starzenia się osobnika zmieniają barwę na brunatno-brązową.
Trzon ma postać powyginanej, lśniącej, czerwonej rurki, wielkości od 50-120 x 10-20mm. Występują również osobniki nie posiadające trzonu, w których kapelusz przyrośnięty jest bezpośrednio do podłoża.
Zarodniki grzyba Reishi mają wielkość 7-11 x 6-7μm, są owalnego kształtu, żółtobrązowej barwy i są one najbardziej aktywną farmakologicznie częścią grzyba. Wykazują około 75-krotnie wyższą aktywność w stosunku do owocników. Ganoderma występuje w szczególności na martwych konarach drzew liściastych

Lecznicze działanie Reishi:

Grzyby reishi a rak

Przeprowadzono wiele badań, które potwierdzają, że grzyby reishi mają potencjalne działanie przeciwnowotworowe.

Joann Lau i Sanda Zolj - naukowcy z Bellarmine University (USA) - odkryli, że grzyby reishi zawierają ważne polisacharydy i saponiny, które zmniejszają proliferację (namnażanie) komórek nowotworowych w zajętych przez raka płucach. Naukowcy odkryli, że efekt ten był wynikiem apoptozy (śmierci) komórek nowotworowych, do której doprowadziły wspomniane substancje.

Z kolei z badań naukowców z Cancer Research Laboratory Methodist Research Institute (Indianapolis, USA) wynika, że ekstrakty z grzybów reishi hamują proliferację i indukują apoptozę komórek ludzkiego raka prostaty PC-3 (zależnie od dawki).

Ci sami naukowcy przekonują także, że wyciągi z tych grzybów hamują namnażanie ludzkich komórek raka piersi (a konkretnie linii komórkowej o nazwie MCF-7 i MDA-MB-231) poprzez modulację aktywności receptora estrogenowego (ER) i sygnalizacji NF-kappaB (NF-kB to kompleks białkowy, któremu przypisuje się rolę inhibitora apoptozy, czyli związku hamującego śmierć komórkową, co ma wpływ na rozwój wielu nowotworów). W podsumowaniu badań zaznaczyli, że grzyby reishi mogą znaleźć potencjalne zastosowanie terapeutyczne w zapobieganiu i leczeniu raka.

Z kolei z innych badań wynika, że przyjmowanie ekstraktu z grzybów reishi zmniejsza liczbę guzów u ludzi zmagających się z nienowotworowymi guzami okrężnicy i odbytnicy (gruczolaków jelita grubego).

Ponadto grzyby reishi mogą zmniejszyć  skutki uboczne radioterapii i chemioterapii, choć to zależy od rodzaju nowotworu i stopnia ciężkości choroby.

Grzyby reishi wzmocnią odporność

Jak wynika z badań, betaglukan, który znajduje się w grzybach reishi, wzmacnia układ odpornościowy przez zwiększenie ilości makrofagów i limfocytów T. Dlatego można je przyjmować w stanach obniżonej odporności organizmu – przekonuje japoński profesor Takashi Mizuno z Shizuoka University. Z kolei dr Andrew Weil z Arizona Center for Integrative Medicine dodaje, że mogą być one specyfikiem na syndrom chronicznego zmęczenia.

Natomiast specjaliści z University of Maryland Medical Center twierdzą, że grzyby reishi wzmacniają odpowiedź układu immunologicznego, który jest osłabiony w trakcie chemioterapii. Właściwości te zostały potwierdzone w badaniach z udziałem ludzi.

Grzyby reishi mogą obniżyć poziom cukru we krwi

Z innych badań, dotyczących cukrzycowej choroby nerek, przeprowadzonych przez naukowców z Zakładu Farmakologii Uniwersytetu Pekińskiego, wynika, że grzyby reishi mogą zapobiec lub powstrzymać postęp cukrzycowych powikłań nerkowych. Po ośmiu tygodniach okresu próbnego u chorych na cukrzycę zauważono znaczne obniżenie markerów stresu oksydacyjnego w nerkach, poziom trójglicerydów i cukru we krwi. Wyniki badań zostały opublikowane w 2006 roku w magazynie "Journal of Asian Natural Products Research".

Schorzenia sercowo-naczyniowe

Grzyb Ganoderma zwiększa dotlenienie mięśnia sercowego, poprzez rozszerzenie tętnic wieńcowych i wzrost przepływu krwi. W znacznym stopniu obniża zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi o około 20%. Likwiduje bóle w klatce piersiowej, duszności, zaburzenia rytmu serca, korzystnie wpływa na krążenie obwodowe, obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów. Właściwości hipotensyjne grzyba Reishi zawdzięczamy obecnym w jego składzie triterpenom, są one swoistymi inhibitorami enzymu konwertazy angiotensyny, które przekształcają angiotensynę I (AT I) w angiotensynę II (ATII) i zmniejszają jej ilość we krwi. Angiotensyna II podnosi ciśnienie krwi, zmniejszenie jej ilości wpływa na obniżenie ciśnienia krwi.
Istotnym aspektem dotyczącym obniżania ciśnienia jest to, iż grzyb ten działanie to wykazuje tylko w przypadku, gdy ciśnienie krwi jest znacząco podwyższone, nie wykazuje natomiast działania hipotensyjnego, jeżeli ciśnienie jest w granicach normy bądź niższe.
Reishi wykazuje również zdolność obniżenia poziomu cholesterolu i triglicerydów, które stanowią główne czynniki rozwoju chorób sercowo- naczyniowych. W trakcie stosowania preparatów Ganoderma lucidum dochodzi do znacznej redukcji frakcji LDL cholesterolu, oraz do zwiększenia ilości frakcji HDL cholesterolu. Za właściwości te odpowiadają triterpeny.
Badania kliniczne potwierdzają, iż grzyby Reishi wpływają na obniżenie lepkości krwi tym samym zapobiegając tworzeniu się skrzepów. Dzieje się tak gdyż dochodzi do zmniejszenia agregacji płytek krwi. Czynnikiem odgrywającym decydującą role w tym procesie jest adenozyna, będąca jednym z czynników farmakologicznie czynnych zawartych w grzybach Reishi.
Takie właściwości Ganodermy wpływają na zmniejszenie ryzyka zachorowań na tętniaki, wylewy krwi do mózgu, oraz niektóre choroby serca.

Opóźnianie efektów starzenia

•    Polisacharydy i polipeptydy znalezione w grzybie Ganoderma lucidum mogą skutecznie opóźnić starzenie dzięki następującym działaniom: 
•    Wzmacnianie i regulowanie funkcji immunologicznych, co opóźnia starzenie u osób dorosłych i starszych a u młodych optymalizuje system immunologiczny zapewniając zdrowy wzrost, 
•    Regulowanie metabolizmu i wzmacnianie syntezy kwasów nukleinowych i protein. 
•    Prace badawcze pokazały, że związki zawarte w Ganoderma lucidum potęgują syntezę kwasów nukleinowych i białek we krwi, wątrobie i szpiku kostnym, efektywnie przeciwdziałając efektom starzenia. Zaobserwowano, że stosowanie Ganoderma lucidum w celu zapobiegania efektom starzenia przynosi pozytywne efekty nie tylko osobom dorosłym i w starszym wieku, ale również młodym. Oddziaływanie na wolne rodniki. Jednym z powodów starzenia jest obniżenie w organiźmie własnych przeciwutleniaczy lub substancji do nich zbliżonych 
•    Przeciwutleniacze są niezbędne przy usuwaniu zniszczeń wyrządzonych przez wolne rodniki. Polisacharydy zawarte w grzybie Ganoderma lucidum posiadają właściwości zbliżone do dysmutazy ponadtlenkowej tzn. potrafią usuwać wolne rodniki i zapobiegać ich szkodliwemu wpływowi polegającemu na blokowaniu utlenienia lipidów. Takie działanie chroni komórki i opóźnia ich starzenie. 

Morfologia

Kapelusz

8-25 cm średnicy, płaski, o kształcie półokrągłym lub nerkowatym. Początkowo jasny, cytrynowożółty, z wiekiem dość szybko zmienia kolor na żółtoczerwony, później ciemnieje do barwy purpurowej, purpurowobrązowej, w końcu czerwonoczarniawej. Powierzchnia nierówna, zwykle bruzdkowana. Brzegi owocnika wąskie, faliste, białego lub słomkowożółtego koloru. Najbardziej charakterystyczną cechą tego gatunku jest lśniąca, jakby polakierowana powierzchnia.

Trzon

Ekscentryczny lub boczny o nieregularnym, walcowatym kształcie i pokryty guzkami. Może mieć długość do 15 cm i grubość do 2 cm, ma barwę podobna, jak kapelusz i również jest lśniący. Istnieją jednak formy bez trzonu, przyrośnięte bokiem, lub ze szczątkowym tylko trzonem.

Rurki

Tworzą zazwyczaj jedną warstwę, rzadziej dwie lub trzy. Mają długość 2-20 (30) mm. Pory drobne, okrągłe, początkowo białawe, potem kremowe, z wiekiem brązowe. Na 1 mm mieści się ich 4-5. Po dotknięciu brązowieją.

Miąższ

Gąbczasty, biały, tuż nad rurkami ochrowy, niewyraźnie pręgowany, bez specyficznego smaku czy zapachu.

Zarodniki

Szeroko elipsoidalne, jajowate ze ściętą podstawą i bezbarwną porą rostkową, żółtobrązowe, brodawkowane, o rozmiarach 7-11 × 6-7 μm

Podsumowanie
Grzyb Ganoderma lucidum (pol. Lakownica lśniąca) zwany także Reishi jest jednym ze skarbów tradycyjnej medycyny chińskiej. Współczesne badania udowodniły, że zawarte w nim składniki wykazują dobroczynny wpływ na utrzymanie równowagi w organizmie i przedłużenie życia. Wykazuje on szerokie zastosowanie wspierające siły witalne i chroniące źródło ich powstawania. Reishi stymuluje pracę układu immunologicznego. Różnica pomiędzy działaniem Ganodermy, a leków lub suplementów dietetycznych polega na tym, iż nie skupia on swoich właściwości leczniczych na konkretnym schorzeniu, ale pomaga regulować pracę całego organizmu, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie organów wewnętrznych.
Obecnie Reishi w Chinach uznawany jest za lekarstwo i znajduje się na urzędowej liście leków. Miejmy nadzieje, że w niedalekiej przyszłości stanie się on fundamentem medycyny naturalnej w niedocenianej go dotychczas reszcie świata.